آشنایی با روش های ذخیره سازی پالت

آشنایی با روش های ذخیره سازی پالت

پالت ها را می توان بزرگترین واحدهای استاندارد جابجایی مواد در انبارها دانست. آنها دارای کفی صلبی هستند که می توان جعبه ها را در آنها روی هم چید. بیشتر این پالتها چوبی هستند، اما برخی نیز از پلاستیک های بادوام نیز ساخته می شوند. ذخیره سازی پالت ها در انبار به شیوه های متنوعی قابل انجام است. در اینجا معروفترین روش های ذخیره سازی پالت ها را مرور می کنیم.

انبارش بلوکی Block- Storage

ساده ترین روش برای ذخیره سازی پالت ها (با محصول)، انبارش بلوکی است که در آن ردیف های پالت ها در چندین لین مرتب می شوند. عمق لین عبارت است از تعداد پالت های ذخیره شده پشت سر هم از ابتدا تا انتهای لین. ارتفاع لین، حداکثر تعداد پالت های قابل چیدن روی هم است که به وزن پالت ها، شکنندگی آنها، تعداد کارتن های روی پالت و غیره بستگی دارد.

این روش می تواند هزینه نگهداری را به دلیل استفاده بهینه از فضا و عدم نیاز به تجهیزات خاص نگهداری (مانند قفسه ها)، حداقل کند. اما در مقابل قابلیت دسترسی به پالت ها بسیار ضعیف است؛ چرا که پالت های زیرین براحتی قابل دسترسی نیستند.

قفسه بندی پالت یا Pallet Racking

چنانچه از نام آن پیداست، این شیوه ذخیره سازی را می توان مجموعه ای از قفسه ها با طبقات متعدد (با یا بدون کفی) دانست که ذخیره سازی و برداشتن پالت ها در آنها تنها در جهت افقی انجام می شود. طول و عرض پالت ها در این روش معمولاً یکنواخت بوده و اندازه طبقات قفسه ها متناسب با ابعاد پالت هاست. با این حال ارتفاع طبقات را می توان با توجه به ارتفاع متغیر محموله­های بار شده روی پالت ها تنظیم کرد. از مزایای این روش، این است که هر طبقه قفسه را می توان مستقلاً بارگیری و تخلیه کرده و در نتیجه دسترسی به محموله ها بهبود یافته و ارتفاع مجموعه طبقات می تواند از حالت انبارش بلوکی بیشتر باشد. در کشور ایران، استفاده از اصطلاح راک برای این روش مرسوم است. معمول ترین روش های انبارش قفسه ای به شرح زیر هستند.

Selective Rack یا Single-Deep Rack

این روش مرسوم ترین شیوه ذخیره سازی قفسه ای پالتهاست. در این روش در هر طبقه به اندازه عمق یک پالت نگهداری می شود. بنابراین به هر پالت می توان بطور جداگانه دسترسی پیدا کرد. این روش آزادی کامل برای ذخیره سازی و دستیابی به پالت ایجاد می کند، اما به دلیل اینکه باید بین هر قفسه با قفسه دیگر فاصله ایجاد شود، نیاز به فضای بیشتری برای تعبیه راهروها دارد. ضمناً با اضافه کردن برخی تجهیزات و ملحقات می توان از قفسه ها برای ذخیره محموله هایی غیر از پالت نیز استفاده کرد.

Double-Deep Rack

در این روش، ضرورتاً در هر طبقه به عمق دو پالت نگهداری میشود که دو پالت پشت سر هم قرار داده میشوند. هر کدام از لینهای دو پالتی بطور مستقل قابل دسترسی هستند. برای اینکه حداقل نیاز به جابجایی پالت اول برای دسترسی به پالت دوم ایجاد شود، معمولاً ابتدا فقط یک سری پالت در همه طبقات چیده می شود و در صورت وجود پالت اضافی، به تعداد لازم از آنها دو پالتی می­شوند. در این روش تعداد کمتری راهرو مورد نیاز خواهد بود که به معنای افزایش ظرفیت ذخیره سازی در انبار است.

Drive-In Rack یا Drive-Through Rack  

در این روش که به آن خود راهرو نیز گفته می شود، لیفت تراک حامل پالت می تواند به درون چهار چوب قفسه وارد شده و به مناطق درونی تر آن دسترسی پیدا کند؛ اما برای جلوگیری از جابجایی غیرضروری، تمامی طبقات یک لین باید به یک قلم کالا تخصیص داده شود. در این قفسه بندی ها طبقات دارای کفه نبوده و در واقع پالت ها روی ریل هایی متصل به پایه های اصلی قفسه ها نگهداری شده و لیز می خورند. از این جهت پالت ها باید محکم باشند. بعلاوه راننده لیفت تراک نیاز به مهارت بالایی برای حرکت در میان پایه های قفسه دارد.

در حالت Drive – In عملیات ذخیره سازی و بازیابی پالت ها می تواند از یک راهرو انجام شود. به همین علت سیستم ذخیره سازی LIFO در آن استفاده می شود. در حالت Drive-Through، پالت ها از یک طرف وارد لین طبقات شده و از طرف دیگر خارج می شوند؛ بگونه ای که سیاست FIFO قابل استفاده است.

Pallet Flow Rack

این روش توسعه یافته روش Deep – Double Rack است به گونه ای که به عمق چند پالت در هر طبقه نگهداری می شود. کف طبقات می تواند روی ریل های زیرین خود حرکت کند. برای استفاده از نیروی جاذبه در قراردادن یا برداشتن پالت ها، کف طبقه را کمی شیبدار می سازند. وقتی لیفت تراک از یک سمت پالت را در قفسه می گذارد، پالت در جهت شیب لیز خورده و در کنار باقی پالتها قرار می گیرد. هنگام برداشتن یک پالت از سمت دیگر، پالت های دیگر لیز خورده و خود بخود جای پالت خالی را پر می کنند. از این روش برای سیستم ذخیره سازی FIFO می توان استفاده کرد.

Push-Back Rack

این روش نیز مشابه روش قبلی است، با این تفاوت که قرار دادن پالت و برداشتن آن هر دو از سمتی که ارتفاع آن پایین تر است انجام می شود و سمت بالای شیب بسته است. از این روش برای سیستم ذخیره سازی LIFO می توان استفاده کرد.